Projekt Śląskie Muzeum Ziemskie – Ekspozycja Śląsk
W piątek 17 grudnia 2010 r. po ponad roku wytężonych działań zostanie rozpoczęta rekonstrukcja głównego budynku ekspozycyjnego Śląskiego Muzeum Ziemskiego, która znajduje się w samym centrum Opawy. Odnowa i restauracja tego zabytku kultury stanowią pierwszą część projektu nazwanego Śląskie Muzeum Ziemskie – Ekspozycja Śląsk finansowanego z grantu Regionalnego Programu Operacyjnego województwa morawsko-śląskiego. Dalszy etap projektu tworzy wybudowanie ekspozycji ziemskiej o nazwie Śląsk i wytworzenie komfortowego zaplecza dysponującego całym szeregiem usług dopełniających dla zwiedzających. Łączny budżet projektu wynosi 108 milionów koron, fundusze europejskie pokryją 92,5 procent z tej kwoty, pozostałych 7,5 procent zostanie pokrytych z budżetu Ministerstwa Kultury RCz, które jest założycielem Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Do otwarcia muzeum dla zwiedzających powinno dojść na wiosnę 2012 r.
Rekonstrukcja budynku i wytworzenie nowej ekspozycji stałej, która zaprezentuje historię, kulturę i przyrodę Śląska za pośrednictwem bogatych zbiorów muzeum w połączeniu ze współczesnymi technologiami, tworzy jeden z kluczowych punktów koncepcji średniofalowej, którą opracowało nowe kierownictwo Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Dotychczasowy stan obiektu ani sposób prezentacji zborów już od dłuższego czasu nie odpowiadały randze budowli i instytucji. Uszkodzona izolacja oraz nieodpowiednia konserwacja w ubiegłych latach spowodowały zawilgocenie i zasolenie murów, wystrój artystyczny dachu i fasady znalazły się w stanie awaryjnym a większość rzeźb została zdjęta, ponieważ groziło ich runięcie. Jako ostatnie zdemontowano w sierpniu 2009 sześć terakotowych alegorii rzemiosł i sztuki. Tynki zewnętrzne i dalsze elementy wystroju fasady, dzięki którym budynek wpisano na listę zabytków pod ochroną, są również w stanie awaryjnym.
Część budowlana projektu oprócz zabezpieczenia statycznego budynku i wybudowania kompletnie nowych instalacji będzie obejmować przede wszystkim konserwację i odrestaurowanie fasad i wystroju rzeźbiarskiego łącznie z wytworzeniem kopii zdjętych postaci pegazów, przebudowę i powiększenie pomieszczeń dla nowej ekspozycji, wybudowanie zaplecza dla zwiedzających oraz wytworzenie dostępu bezbarierowego do wszystkich pomieszczeń obiektu przeznaczonych dla zwiedzających. Do tego nawiąże przygotowanie ekspozycji i wyposażenia wnętrz muzeum.
Dokumentację projektową rekonstrukcji i ekspozycji stałej opracowało biuro projektowe Kubinová + partneři. Główny dostawcą części budowlanej stała się na podstawie wyników przetargu firma OKDC mont, s.r.o.
Zwiedzający odczują zmiany na każdym kroku. Nowością będzie udostępniona część podziemna budynku, w której znajdzie się ekspozycja Przyroda Śląska. Oprócz typowych eksponatów muzealnych zostaną tu zainstalowane akwaria z żywymi zwierzętami. W pomieszczeniach tych zostanie też umieszczona sala prelekcyjna, która posłuży jako zaplecze dla klas szkolnych, będzie też miejscem wygłaszania prelekcji i imprez kulturalnych muzeum. W suterenie znajdzie się też zaplecze dla rodziców z dziećmi, kącik dla matek ze stołem do przewijania niemowląt oraz przechowalnia wózków i rowerów.
W centralnej części hali wejściowej zostanie umieszczona kasa ze sklepikiem muzealnym, w jego pobliżu znajdzie się muzeum dla dzieci, które za pośrednictwem szklanej ściany będzie połączone wizualnie z ekspozycją Uskrzydlające myśli. Ekspozycja ta przedstawi historię, kulturę i świat intelektualny czeskiego Śląska od końca XVIII w. do II wojny światowej. Symetrycznie do muzeum dziecięcego zostanie umieszczone pomieszczenie relaksacyjne z kioskiem gastronomicznym.
Na I piętrze zostanie zainstalowana Encyklopedia Śląska, która przy pomocy słów kluczowych złączy w jedną całość specyfiki przyrodnicze, historyczne i kulturalne Śląska. Trasę zwiedzania w kształcie litery „U“ przedłuży galeria na zawieszonej konstrukcji metalowej, która dopełni zwiedzanie ekspozycji i zaoferuje gościom inną „perspektywę“ w różnych znaczeniach tego słowa. Dzięki windzie i na ten nowo wprowadzony poziom będą się mogli dostać zwiedzający - niepełnosprawni.
„Sukces w konkursie o dotację finansową z ROP województwa morawsko-śląskiego jest sukcesem nadzwyczajnym, którego nie bylibyśmy w stanie osiągnąć bez wzmożonych wysiłków i świeżej inwencji zespołu projektowego i dalszych współpracowników. Dla Śląskiego Muzeum Ziemskiego , któremu od roku 2009 udaje się stopniowo ożywać i przeistaczać się w placówkę atrakcyjną i nowoczesną, rekonstrukcja głównego budynku ekspozycyjnego oraz wybudowanie ekspozycji ziemskiej Śląska jest zasadniczym kamieniem milowym. Dzięki sukcesowi zespołu projektowego nasi kuratorzy uzyskali niepowtarzalną szansę zaprezentowania publicznie swoich umiejętności. Albowiem wzięcie udziału w wytwarzaniu ekspozycji stałej jest dla każdego profesjonalnego muzealnika przeżyciem nadzwyczajnym, można wręcz powiedzieć, że jest jedną z kulminacji jego kariery zawodowej. Jestem głęboko przekonany, że uda nam się przygotować ekspozycję, która wzbogaci ofertę kulturalną nie tylko Opawy i Śląska, ale swoim charakterem wpłynie na szerszy krąg odbiorców.
Śląské Muzeum Ziemskie przeżywa aktualnie zasadniczy okres, który wymaga od wszystkich pracowników głębokiego zaangażowania – stopniowo są usuwane największe szkody budowlane, przygotowywane są najważniejsze inwestycje, modernizuje się sposób pracy ze zwiedzającymi a także wzrasta poziom dbałości o eksponaty. Z ostatniego okresu należałoby wymienić usunięcie stanów awaryjnych w obiektach w centrum Opawy, przy czym bardzo nam pomogła współpraca z władzami miejskimi Opawy, uzyskanie środków na rekonstrukcję wspomnianego głównego budynku ekspozycyjnego, odnowę Muzeum Petra Bezruča lub też pałacu Razumovskich, otwarcie ekspozycji Czas zagłady i nadziei w Pomniku II wojny światowej, które można było zrealizować wyłącznie dzięki nadzwyczajnemu zaangażowaniu, lub też otwarcie minizoo lub małej ekspozycji szklarniowej w Arboretum Nový Dvůr,“ komentuje aktualne wydarzenia w instytucji Antonín Šimčík, dyrektorr Śląskiego Muzeum Ziemskiego.
O budowli
Główny budynek ekspozycyjny jest jednym z sześciu oddziałów ekspozycyjnych Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Ta wolno stojąca budowla neorenesansowa, wzniesiona została pierwotnie jako siedziba Muzeum Sztuk Pięknych i Izby Gospodarczej na podstawie projektu architektów wiedeńskich Johanna Scheiringera i Franza Kachlera w latach 1893–1895, na planie prawie idealnego kwadratu, z elewacją boczną skierowaną w stronę ulicy Komenskiego i bogato zdobioną fasadą główną, skierowaną w stronę parku miejskiego. Wystrój rzeźbiarski fasady jest dziełem wiedeńskiego rzeźbiarza Karla Schwerzeka. Znaczącą pod kątem urbanistycznym, wolno stojącą budowlę, dopełnia przed wejściem eleganckie założenie parkowe z tradycyjnym elementem wodnym.
Monumentalna budowla, bazująca stylistycznie na późnym renesansie, została poważnie uszkodzona w czasie II wojny światowej, odbudowa została dokończona w roku 1955. Zniszczona była także kopuła, którą zrekonstruowano dopiero w 1984 r. W roku 1985 główny budynek ekspozycyjny został wpisany na listę zabytków kultury.
Aktualna rekonstrukcja wchodzi w skład projektu finansowanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego województwa morawsko-śląskiego. Projekt otrzymał także wsparcie finansowe od Ministerstwa Kultury RCz. Otwarcie muzeum dla zwiedzających jest planowane na koniec wiosny 2012.
O muzeum
Śląskie Muzeum Ziemskie jest instytucją budżetową Ministerstwa Kultury Republiki Czeskiej. Jest najstarszym muzeum publicznym na terytorium dzisiejszej Republiki Czeskiej, jego historia sięga roku 1814. Jednocześnie dzięki imponującym zbiorom około 2 400 000 okazów muzealnych plasuje się na trzecim miejscu w Republice Czeskiej.
Aktualnie muzeum składa się z sześciu budynków i oddziałów ekspozycyjnych: oprócz głównego budynku ekspozycyjnego w centrum Opawy są to Arboretum Nový Dvůr w Stěbořicach, Pomnik II wojny światowej w Hrabyni, Muzeum Petra Bezruča w opawskiej ulicy Ostrožnej, Obszar Umocnień Czechosłowackich Hlučín-Darkovičky oraz Chata Petra Bezruča w Ostravicy.
Rekonstrukcja głównego budynku ekspozycyjnego trwa w dalszym ciągu, aktualnie są wymieniane stropy i jest restaurowany wystrój rzeźbiarski
Już ponad cztery miesiące trwają prace przy rekonstrukcji głównego budynku ekspozycyjnego w centrum Opawy. Są one częścią Ty projektu o nazwie Śląskiego Muzeum Ziemskie – Ekspozycja Śląsk, który jest finansowany ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego województwa morawsko-śląskiego. Niektóre zmiany są widoczne także z zewnątrz, ale większość robót objęła jak na razie wnętrze obiektu.
„Na razie udało nam się odsłonić mur licowy w suterenie budowli, która była niedostępna dla zwiedzających. Po rekonstrukcji będzie tu ekspozycja Przyroda Śląska. Dalsze prace były związane z wymianą instalacji, dokończono pracy przy wznoszeniu ścian działowych oraz prace wykopowe na zewnątrz. Aktualnie jest instalowany specjalny system ogrzewania – wokół murów obwodowych są układane cienkie rurki, przez które popłynie ciepła woda. Nie jest to klasyczny system ogrzewania, celem jest zapobieżenie zawilgoceniu murów, ewentualnemu przenikaniu wilgoci oraz ochrona murów przed mrozem. Podobny system jest stosowany na przykład w pałacu Schönbrunn,“ podsumowuje dotychczasowy przebieg robót Petr Adamec, zastępca dyrektora Śląskiego Muzeum Ziemskiego ds. inwestycji.
Jednocześnie zaczęła się renowacja okien, wymiana pokrycia dachu, odnawiane są też główne schody wejściowe do budowli. Nieprzyjemnym zaskoczeniem było w czasie badań stropu w pomieszczeniach wystawowych 1 piętra odkrycie zagrzybienia. „Gdyby nie rozpoczęcie remontu generalnego, nigdy byśmy nie odkryli tak dużego zagrożenia głównego budynku ekspozycyjnego. W belkach stropowych drzemał jeden z największych wrogów budowli zabytkowych – grzyb domowy. Ten atakujący drewno grzyb potrafi dosłownie rozłożyć konstrukcje drewniane budowli, stając się w ten sposób częstą przyczyną problemów statycznych wielu zabytków. Grzyb zaatakował końcowe części belek stropowych w stropie na pierwszym piętrze. Teraz, gdy już wiemy o tym zagrożeniu, jesteśmy w stanie zablokować jego dalsze przenikanie i zachować w ten sposób główny budynek ekspozycyjny dla dalszych generacji,“ komentuje niebezpieczne znalezisko dyrektor muzeum Antonín Šimčík.
Grzyb przedostał się do belek najprawdopodobniej w związku z zaciekaniem przez dach, które jest konsekwencją wieloletnich zaniedbań przy konserwacji obiektu. Albowiem szkodnik ten, aby mógł przeżyć potrzebuje wody. Niektórzy specjaliści podają, że gdy odczuwa jej brak, potrafi ją swoimi włóknami przyciągnąć z odległości nawet trzydziestu metrów. „Uszkodzone belki należy usunąć, ponieważ nawet gdyby były w suchym środowisku, nie mamy pewności o do tego, że zarodniki zostaną nieaktywne. Grzyb domowy potrafi być nieaktywny przez kilka lat, ale gdybyśmy nie zareagowali, zostawilibyśmy swoim następcom dosłownie bombę zegarową,“ dodaje Šimčík, który jest również konserwatorem i restauratorem zabytków.
We współpracy z projektantami, konserwatorami zabytków i dostawcą generalnym zadecydowano, w jaki sposób zostaną usunięte zaatakowane konstrukcje drewniane. Jednocześnie przebiegła debata o najodpowiedniejszym sposobie zabezpieczenia statycznego budynku, w ten sposób, aby zachować jej wartość historyczną. Na szczęście w tej części budowli są to konstrukcje z połowy XX wieku a nie historyczne, co oznacza, że nie zostanie usunięty żaden zabytkowy element. Wszelkie przebudowy zostaną wykonane w ten sposób, że zwiedzający nie zauważą żadnej różnicy.
W rękach restauratorów znalazły się też posągi Pegazów, które z powodu zagrożenia zdjęto z budynku muzeum już w połowie lat dziewięćdziesiątych. Nie wrócą jednak na pierwotne miejsce – zostaną umieszczone w planowanym lapidarium muzeum a na dachu zostaną umieszczone ich dokładne kopie. Rozpoczęto też remont elewacji z figuralnym wystrojem rzeźbiarskim, który uległ znacznym uszkodzeniom. Kompleksowa konserwacja i restauracja czeka całą fasadę, ponieważ jest to najcenniejsza część głównego budynku ekspozycyjnego.
Pierwsza część rekonstrukcji głównego budynku ekspozycyjnego Śląskiego Muzeum Ziemskiego zmierza do finału
Rekonstrukcja głównego budynku ekspozycyjnego w centrum Opawy trwa już ponad osiem miesięcy. W okresie tym dokonano renowacji znacznej części wnętrz – została wykonana instalacja elektryczna, modyfikacja ścian działowych, zbudowano też specjalny system ogrzewania, którego zadaniem jest zapobieganie zawilgoceniu murów. Aktualnie prace budowlane przebiegają na elementach zewnętrznych – malowana jest fasada, przebudowuje się schody zewnętrzne. Prace powinny być gotowe w październiku bieżącego roku. Od razu ruszy faza druga, w ramach której zostaną wyposażone wnętrza i przygotowane ekspozycje.
„Po ponad półroczu, które ubiegło od rozpoczęcia robót budowlanych, główny budynek ekspozycyjny uległ znacznym zmianom. Nie tylko udało się rozwiązać pewne problemy techniczne z przeszłości, ale doszło też do modyfikacji wnętrz, która powinna poprawić funkcjonalność budowli i komfort naszych gości. Przebieg przygotowań nowej ekspozycji ziemskiej Śląsk, dla której rekonstruujemy budynek muzeum, to nie tylko działania techników, firmy budowlanej i Urzędu Rady Regionalnej województwa morawsko-śląskiego, który dał dotację na rekonstrukcję, ale jest ściśle związany także z intensywną pracą preparatora, kuratorów i restauratorów Śląskiego Muzeum Ziemskiego, którzy intensywnie przygotowują dziesiątki eksponatów, tekstów i dalszych materiałów towarzyszących dotyczących przyrody i historii kulturalnej Śląska,“ komentuje przebieg wydarzeń Antonín Šimčík, dyrektor Śląskiego Muzeum Ziemskiego.
W trakcie rekonstrukcji udało się też rozwiązać problem z grzybem, który zaatakował drewniany strop głównego budynku ekspozycyjnego. Robotnicy zdemontowali uszkodzone belki stropowe a musieli też usunąć zaatakowane przez grzyba mury. Nowy strop jest żelbetowy, odporny na zagrzybienie.
W trakcie rekonstrukcji należało uwzględniać zarówno decyzje konserwatorów zabytków, prowadzących dozór fachowy, jak i na przykład wytyczne określające wysokość poręczy. „Przy renowacji podłogi respektowaliśmy pierwotne rozwiązanie architektoniczne i położyliśmy zupełnie nową warstwę lastryko, które było w pierwotnym budynku. Ułożenie lastryko nie jest takie proste. Rzemieślnicy muszą pracować po kolei w trzech fazach. W pierwszej fazie pracują na zgrubnej strukturze podłogi, potem układane są poszczególne odcienie kolorystyczne a następnie całą podłogę należy pieczołowicie przeszlifować. Jednocześnie, aby spełnić wymagania norm bezpieczeństwa, musieliśmy odpowiedni podnieść poziom poręczy na pierwszym piętrze,“ dodaje Petr Adamec, zastępca dyrektora Śląskiego Muzeum Ziemskiego ds. inwestycji. Rekonstrukcja budowli łączy więc w sobie pierwotne technologie historyczne z nowoczesnymi elementami bezpieczeństwa. Dużym plusem będzie bezbarierowy dostęp do wszystkich pomieszczeń dostępnych dla zwiedzających.
W interesujący sposób rozwiązane są w projekcie okna. Ponieważ nie przewiduje się, by do nowej ekspozycji mogło przenikać światło słoneczne, które szkodzi wystawionym przedmiotom, zewnętrzną ramę okien wypełni szkło, podczas gdy wewnętrzną nieprzezroczysta płyta izolacyjna, które nie przepuści światła dziennego a zarazem zaizoluje pomieszczenie wystawowe pod kątem termicznym.
W czasie rekonstrukcji restauratorzy pod kierownictwem Tomáša Skalíka przejęli posągi Pegazów, które z powodu zagrożenia zdjęto z budynku muzeum już w połowie lat dziewięćdziesiątych. „Teraz, po ponad piętnastu latach, wrócą na dach ich lżejsze kopie. Oryginały tych posągów zostaną umieszczone w magazynie Śląskiego Muzeum Ziemskiego a zwiedzający zobaczą je dopiero po otwarciu planowanego lapidarium,“ dodaje Ivan Berger, zastępca dyrektora Śląskiego Muzeum Ziemskiego ds. muzeologii. Na główny budynek ekspozycyjny wrócą też oryginały terakotowych alegorii handlu, nauki i sztuki. Te cenne rzeźby zostały zdjęte z budynku w 2009roku, ponieważ ich stan zagrażał przechodniom i groziło ich runięcie.
Cenne posągi Pegazów wracają na dach głównego budynku ekspozycyjnego
Ponad 15 musiało czekać społeczeństwo Opawy i jej okolic na to, aż na pylony w fasadzie głównego budynku ekspozycyjnego Śląskiego Muzeum Ziemskiego wróci imponująca grupa rzeźbiarska Pegazów, będąca dziełem wiedeńskiego rzeźbiarza Theodora Friedla. Nowemu kierownictwu muzeum jednak się to udało i odciążone kopie cennych posągów wróciły na dach budowli 12 września 2011 r.
Posągi Pegazów znalazły się w rękach restauratorów już w połowie lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, gdy zostały zdjęte z muzeum z powodu zagrożenia jakim były dla przechodniów. Od tego czasu udało się na przykład rozwiązać problemy z pierwotną firmą restauratorską, która miała je odrestaurować. Dyrektorowi Śląskiego Muzeum Ziemskiego Antonínowi Šimčíkowi udało się nie tylko uciszyć spory, ale jednocześnie uzyskać dotację i rozpocząć nową rekonstrukcję nie tylko tych posągów, ale też całego głównego budynku ekspozycyjnego. „Udało się spełnić oczekiwania opinii publicznej i długo leżące w magazynie posągi zostały uratowane. Restauratorzy wytworzyli dokładną kopię pierwotnej grupy rzeźbiarskiej Pegazów, które będzie przez długie lata zdobić główny budynek ekspozycyjny,“ dodaje Antonín Šimčík.
Restauratorzy pod kierownictwem Tomáša Skalíka zaczęli pracować na posągach Pegazów już w lutym bieżącego roku. „W ciągu trzech miesięcy odrestaurowaliśmy pierwotne posągi, które były w tragicznym stanie. Na początku maja rozpoczęliśmy prace nad wykonaniem dokładnych kopii posągów Pegazów, które są wykonane z laminatu epoksydowego z konstrukcją wewnętrzną ze stali nierdzewnej,“ powiedział restaurator Tomáš Skalík.
Zainstalowanie Pegazów na dachu głównego budynku ekspozycyjnego odbyło się 12 września 2011 r. w godzinach przedpołudniowych. Ich oryginały zostały umieszczone w magazynie Śląskiego Muzeum Ziemskiego a zwiedzający zobaczą je dopiero po otwarciu planowanego lapidarium. Na główny budynek ekspozycyjny wrócą też oryginały terakotowych alegorii Handlu, Nauki i Sztuki, które zostały zdjęte z budynku w roku 2009, ponieważ ich stan zagrażał przechodniom i groziło ich runięcie.
Restaurowanie posągów wchodzi w skład rekonstrukcji generalnej głównego budynku ekspozycyjnego Śląskiego Muzeum Ziemskiego , która rozpoczęła się na końcu 2010 r. W ciągu ponad ośmiu miesięcy dokonano renowacji znacznej części wnętrz – została wykonana instalacje elektryczna, modyfikacja ścian działowych, zbudowano też specjalny system ogrzewania, którego zadaniem jest zapobieganie zawilgoceniu murów. Aktualnie prace budowlane przebiegają na elementach zewnętrznych – malowana jest fasada, przebudowuje się schody zewnętrzne. Prace powinny być gotowe w październiku bieżącego roku, po czym od razu ruszy faza druga, w ramach której zostaną wyposażone wnętrza i przygotowane ekspozycje .
Aktualnie kulminują przygotowania nowej ekspozycji Śląsk w głównym budynku ekspozycyjnym
Już niedługo zostanie otwarty główny budynek ekspozycyjny Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Już w drugiej połowie maja zwiedzający będą mogli zobaczyć nie tylko piękną elewację budynku i posągi Pegazów, ale przede wszystkim nową, dynamiczną ekspozycję o nazwie Śląsk.
Główny budynek ekspozycyjny Śląskiego Muzeum Ziemskiego został zamknięty na końcu roku 2010. W roku następnym przebiegła rekonstrukcja generalna tego imponującego zabytku z końca XIX wieku. Rekonstrukcja obejmowała na przykład wykonanie nowej instalacji elektrycznej oraz specjalnego systemu ogrzewania, którego zadaniem jest zapobieganie zawilgoceniu murów, lub też wykonanie lastrykowych podłóg. Wyremontowano też elewację budowli. We wrześniu ubiegłego roku na główny budynek ekspozycyjny wróciły długo nieobecne posągi Pegazów.
Ekspozycja Śląsk jest poświęcona fenomenom przyrodniczym i kulturalno-historycznym aktualnie najmniejszej ziemi historycznej Republiki Czeskiej – Śląska. „Kluczową cechą ekspozycji Śląska jest jej dynamiczność, i to we wszystkich jej częściach. Wybrana koncepcja umożliwia, w porównaniu z koncepcją statyczną, utrzymywanie na bieżąco atrakcyjności dla zwiedzających, przede wszystkim dzięki elastycznej wymianie poszczególnych eksponatów, ewentualnie całych kręgów tematycznych. Jednocześnie umożliwia obniżenie ryzyka uszkodzenia unikatowych eksponatów,“ informuje Antonín Šimčík, dyrektor Śląskiego Muzeum Ziemskiego.
Cała ekspozycja została podzielona nas cztery części podstawowe. „Ekspozycja obejmuje wszystkie trzy piętra głównego budynku ekspozycyjnego Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Po raz pierwszy w historii zostaną udostępnione pomieszczenia podziemne. Zwiedzający mogą się już cieszyć na do tej pory nie prezentowane znaleziska archeologiczne,“ mówi Jiří Šíl, kurator zbiorów historycznych i koordynator części ekspozycji z zakresu nauk społecznych. Pierwszy dział nazywa się Przyroda Śląska, jego głównym celem jest systematyczne a zarazem zrozumiałe dla zwiedzających przedstawienia warunków przyrodniczych Śląska z niezbędnymi odniesieniami do dalszych regionów Europy i świata. Druga część – Uskrzydlające myśli – przypomina okres od końca XVIII wieku do pierwszej wojny światowej w historii dzisiejszego czeskiego Śląska jako okres charakteryzujący się fascynującym przenikaniem życia intelektualnego, racjonalnego o emocjonalnego ówczesnego społeczeństwa. Część trzecia nosi nazwę Encyklopedia Śląska i prezentuje jak w kalejdoskopie, wyrywkowo, w sposób tematyczny czeski Śląsk od czasów prehistorycznych do XX wieku wykraczając w niezbędnym zakresie za tę granicę czasową aż do dnia dzisiejszego. Część końcowa, o nazwie Historia Śląska poświęcona jest podanej w skrócie dziejom całego historycznego Śląska, czyli nie tylko jego czeskiej części.
Główny budynek ekspozycyjny jest jednym z sześciu oddziałów ekspozycyjnych Śląskiego Muzeum Ziemskiego. Ta wolno stojąca budowla neorenesansowa, wzniesiona została pierwotnie jako siedziba Muzeum Sztuk Pięknych i Użytkowych cesarza Franciszka Józefa, założonego w Opawie w 1882 r. z inicjatywy Izby Handlowej i Rzemieślniczej, która ją także finansowała. Budowla została wzniesiona na podstawie projektu architektów wiedeńskich Johanna Scheiringera i Franza Kachlera w latach 1893–1895, na planie prawie idealnego kwadratu. Zdobiące kopułę posąg Geniusza i grupę Pegazów wykonał wiedeński rzeźbiarz Theodor Friedel.
W 1945 roku budynek został poważnie zniszczony w czasie bombardowania. Późniejsza odbudowa trwała dziesięć lat a jej efektem było modernistyczne rozwiązanie wnętrz, z zachowaniem fasady budowli i jej pierwotnej dyspozycji. W roku 1985 historyczny budynek ekspozycyjny został wpisany na listę zabytków kultury.
Rekonstrukcja, restaurowanie wystroju artystycznego obiektu oraz wybudowanie nowej ekspozycji ziemskiej wchodzą w skład projektu o nazwie Śląskie Muzeum Ziemskie – ekspozycja Śląsk, który jest finansowany z grantu Regionalnego Programu Operacyjnego województwa morawsko-śląskiego, pozostała część nakładów została pokryta ze środków założyciela, którym jest Ministerstwo Kultury Republiki Czeskiej. Łączne koszty rekonstrukcji wynoszą 108 milionów koron.
Uroczyste otwarcie Głównego budynku ekspozycyjnego i ekspozycji Śląsk odbędzie się w sobotę 19 maja 2012 o godz. 14.00 w parku U Muzeum.
Ostatnia aktualizacja artykułu: 30.07.2012
Wydrukować cały artykuł
